Osnove
DNK analiza se zasniva na poređenju DNK profila, najčešće nespornih i spornih uzoraka, a rezultat može biti dvojak:
- Nesporan DNK profil se ne poklapa ili ne sadrži u spornom DNK profilu. U tom slučaju osoba nije donor biološkog materijala, ili
- Nesporan DNK profil se poklapa ili sadrži u spornom DNK profilu. U tom slučaju osoba se ne može isključiti kao donor spornog traga. Jačina veze između spornog i nespornog DNK profila se dobija biostatističkom obradom podataka.
Hipoteze
Biostatistika se zasniva na upoređivanju dve hipoteze koje jedna drugu međusobno isključuju i koje pokrivaju ceo spektar mogućnosti:
- Ht – Hipoteza tužioca (biološki materijal u spornom tragu jeste od osumnjičenog);
- Ho – Hipoteza odbrane (donori biološkog materijala u spornom tragu su osobe nevezane za osumnjičenog).
Rezultat poređenja ovih hipoteza je indeks verodostojnosti (na engleskom: Likelihood Ratio, a u daljem tekstu LR), koji je osnovni rezultat DNK veštačenja.
Indeks verodostojnosti
LR daje vrednost koliko je puta verovatnije da se dobiju rezultati DNK veštačenja pod hipotezom tužioca nego pod hipotezom odbrane.
Vrednost LR
Sud se u redovnoj praksi ne sreće sa računanjem LR. Primera radi, nemoguće je kroz LR kvantifikovati izjave svedoka (oni mogu biti više ili manje pouzdani ili ubedljivi).
Ipak, postoji potreba da se napravi makar verbalna skala koja bi opisala koliko LR vrednost dobijena DNK veštačenjem govori u prilog tvrdnji tužioca, odnosno branioca.
Verbalizacija LR vrednosti je stvar konvencije. DNK centar koristi skalu koju koristi Forensic science service, a koja je između ostalog objavljena u knjizi „Forensic DNA evidence interpretation“ autora J. Buckleton, C.M. Triggs i S.J. Walsh.
|
| 1.000.000 + | veoma snažno | Sa izuzetno velikom sigurnošću se može tvrditi da je osoba donor biološkog materijala |
| 100.000 - 1.000.000 | vrlo snažno | Sa velikom sigurnošću se može tvrditi da je osoba donor biološkog materijala |
| 10.000 - 100.000 | snažno | Sa sigurnošću se može tvrditi da je osoba donor biološkog materijala |
| 1.000 - 10.000 | umereno snažno | Osoba se ne može isključiti kao donor biološkog materijala |
| 100 - 1.000 | umereno | Osoba se ne može isključiti kao donor biološkog materijala |
| 10 - 100 | slabo | Osoba se ne može isključiti kao donor biološkog materijala |
| 1 - 10 | neodlučno | Osoba se ne može isključiti kao donor biološkog materijala |
